Katma değer vergisi, devletin işletmelerden ve vatandaşlardan, ürün ve hizmetlere ek olarak aldığı bir vergidir. Vergi mükelleflerinin aylık olarak beyanname verdiği katma değer vergisi, ürün ve hizmetlerin ilk aşamadan son aşamaya ulaşması sürecinde fiyata eklenen bir değerdir. Buna ek olarak satılan ürün ve hizmetlerin fiyatına da katma değer vergisi eklenir. Günlük yaşamda en çok karşılaşılan vergi türü olması nedeniyle, KDV oranları da merak edilmektedir.
Alışverişlerde ve satın almalarda uygulanan katma değer vergisi yüzde kaç dendiğinde, bu sorunun yanıtı ürünlere göre değişkenlik göstermektedir.
Katma değer vergisi oranları ne kadar?
Türkiye’de KDV konusunda üç farklı oran uygulanmaktadır. Mal ve hizmetlerde uygulanan katma değer vergisi oranları %1, %8 ve %18’dir. Ürünün ve hizmetin yapısına göre KDV oranları belirlenmektedir. Yüzde 1 ve yüzde 8 katma değer vergisi kapsamında giren ürünler sayıca çok fazla olmamakla birlikte, genel olarak yüzde 18 katma değer vergisi birçok üründe geçerlidir. KDV oranlarının yer aldığı ürün listelerinde hangi ürün için ne kadar KDV ödeneceği belirlenmiştir.
KDV hesaplaması, ürünün fiyatına göre hesaplanır. Yüzde 18 KDV uygulanan bir ürünün satış fiyatının 118 TL olması durumunda, bu üründeki katma değer vergisi miktarı 18 TL olmuş olur.
Ürünlerde hangi KDV oranları uygulanıyor?
Katma değer vergisinin neye göre belirlendiği sorusunun yanıtı, ürünlerin ihtiyaç derecesine göre şeklinde verilebilir. Ürünlerin temel ihtiyaç olup olmaması ya da zorunluluk barındırması, katma değer vergisi oranını etkiler. Yüzde 1’lik katma değer vergisi oranı genel olarak ekmek gibi temel tüketim gıdaları için uygulanmaktadır. Unlu mamüller, KDV oranının düşük olduğu bir gıda grubudur. Bununla birlikte, süt ya da peynir gibi, yumurta gibi ürünlerde ise yüzde 8 katma değer vergisi uygulanır.
KDV oranı yüksek, yani yüzde 18 olan ürün grupları ise zorunlu ihtiyaç olmayan ürünlerdir. Akıllı telefon, beyaz eşya ya da ofis mobilyası gibi ürünlerde geçerli katma değer vergisi oranı yüzde 18’dir. KDV oranlarına göre ürün listesi şu şekilde ifade edilebilir:
- Yüzde 1 KDV diliminde yer alan ürünler: Unlu mamüller, bakliyatlar, kuruyemişler, buğday ve benzeri tahıllar
- Yüzde 8 KDV diliminde yer alan ürünler: Patates, çay, et, süt ürünleri, restoranlardaki yemekler; giyim ürünleri ve sağlık hizmetleri; sinema ve tiyatro gibi alanlar.
- Yüzde 18 KDV diliminde yer alan ürünler: Alkollü restoranlardaki yemekler, bilgisayar ve tablet gibi elektronik cihazlar, mobilya ve beyaz eşyalar.
KDV nasıl hesaplanır?
KDV hesaplama, bir ürünün satış tutarı x KDV oranı şeklindedir. KDV fiyatı bazı ürünlerin fiyatına dahil olurken, bazı ürünlerin fiyatı katma değer vergisi hariç olarak verilebilir. Örneğin, marketten 108 TL’ye satın alınan bir peynirin fiyatı KDV dahildir. Bu fiyatın 8 TL’si katma değer vergisidir. Ancak farklı bir hizmet satın alırken, fiyata ek olarak KDV talep edilebilir.
KDV hesaplama formülü, fiyat x KDV oranı şeklindedir. Ürün ya da hizmetin fiyatına KDV dahil olup olmamasına göre, KDV dahil hesaplama ya da KDV hariç hesaplama yapılabilir.
Örnek vermek gerekirse, fiyatı KDV hariç 2000 TL olan bir mobilyanın fiyatı, 2000 x 1,18 yani 2360 TL olarak hesaplanır. Buradaki 360 TL katma değer vergisi tutarıdır.
KDV hariç hesaplama işleminde ise, bölme işlemi yapılmalıdır. KDV dahil fiyatı 1000 TL olan bir ürünün KDV’siz fiyatı 847,46 TL’dir. Bu üründe 152,54 TL KDV eklenir ve satış fiyatı 1000 TL olarak sunulur.
Katma değer vergisi, işletmeler tarafından ay sonunda KDV beyannamesi ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na sunulur. Bir işletme, aldığı KDV ile ödediği KDV arasındaki farkı ay sonunda devlete öder.
Yoruma kapalı.