Ticari faaliyette bulunan bir kişi, ürün ve hizmet satışları üzerinden düzenli gelir elde etmeye başladığında, düşünmesi gereken ilk konuların başında gelir vergisi gelmektedir. Gelir vergisi, Türk ticari yapısı içinde gerçek kişilerden alınan vergidir. Bir mali yıl içinde elde edilen kazançlara göre, herkesten gelir vergisi alınır.
Gelir vergisi oranı, bir kişiden ne kadar vergi alınacağını gösteren bir orandır. Vergi dilimlerine göre oranların değiştiği gelir vergisi, Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan esaslara göre alınır.
Gelir vergisi hangi kazançları kapsar?
Kanuna göre, gelir vergisine tabi olan kazanç unsurları şu şekildedir:
- Ticari ve zirai kazançlar
- Ücretler (maaş)
- Serbest meslekten elde edilen kazançlar
- Gayrimenkul, menkul ve diğer kazanç iratları
Yukarıdaki kazanç türlerini elde eden bir kişi, gelir vergisi mükellefidir. Yasal olarak, gelir vergisi mükellefi olmak için Türkiye’de ikamet etmek gereklidir. Türkiye’de ikamet etmeyen gelir vergisi mükellefleri ise, dar mükellef olarak tanımlanır. Bu grupta yer alan kişile, Türkiye’de sağladığı kazançlar üzerinden vergi ödemektedir.
Gelir vergisi oranları ne kadar?
2022 yılında geçerli olan, 2023 ve sonraki yıllarda ise değişebilecek gelir vergisi matrahları, tüm mükelleflerin hangi kazanç seviyesinde ne kadar vergi ödeneceğini gösteren bir tablodur. Türkiye’de güncel gelir vergisi oranları şu şekildedir:
- İlk 32.000 TL’ye kadar %15
- 70.000 TL’nin 32.000 TL’si için 4800 TL vergi, fazlası için %20
- 170.000 TL’nin 70.000 TL’lik kısmı için 12.400 TL vergi, (ücretli çalışanlar için 250.000 TL’nin 70.000 TL’lik kısmı için 12.400 TL) fazlası için %27
- 880.000 TL’nin 170.000 TL’lik kısmı için 39.400 TL (ücretli çalışanlar için 250.000 TL’lik kısım için 61.000 TL) fazlası için %35
- 880.000 TL’den fazlası için, ilk 880.000 TL’de 287.900 TL (ücretli çalışanlar için 880.000 TL için 281.000 TL) fazlası için %40
Yukarıda yer alan gelir vergisi oranlarına göre, tüm ücretli çalışanlar ve şahıs firması sahipleri, ödeyecekleri gelir vergisini hesaplayabilir.
Gelir vergisi hesaplama örnekleri
Güncel gelir vergisi tarifesine göre, maaşlı çalışan bir kişi ya da şahıs firması sahibi bir girişimci, belli bir mali yıl içinde ne kadar gelir vergisi ödeyeceğini hesaplayabilir. Bunun için aşağıdaki örnekler verilebilir:
Bir yılda, 52.000 TL net kâr açıklayan bir işletme ne kadar gelir vergisi ödemelidir?
İlk 32.000 TL’lik kısım için, 4800 TL gelir vergisi ödenecektir. İkinci dilimde ise 20.000 TL’de, %20’lik bir vergi çıkar. İkinci dilimde, ilgili şirket, 4000 TL vergi ödemelidir. Yani 52.000 TL gelir elde eden bir şirket, toplamda 8800 TL gelir vergisi ödemek zorundadır.
Bir yılda 1.880.000 TL net kâr açıklayan bir işletme ne kadar gelir vergisi ödemelidir?
İlk 880.000 TL’lik kısım için ödenecek vergi miktarı 287.900 TL’dir. Son dilime giren 1.000.000 TL için ise, %40 oranında vergi ödenir. Bu dilimden çıkan 400.000 TL gelir vergisi ile birlikte, toplamda 687.900 TL gelir vergisi ortaya çıkar. İlgili vergi, GİB internet sitesi üzerinden ödenebilir.
Yoruma kapalı.